Uitgevers hebben mijn manuscript niet gezien

Geen enkele uitgever heeft mijn manuscript van ‘de Nieuwe Wendy’ gezien.

Dat komt niet omdat het op de zogenaamde slush pile is beland. Ook niet omdat de uitgevers het over het hoofd hebben gezien wegens de extreme drukte tijdens de Corona crisis. Nee, ondanks mijn onuitputbare nieuwsgierigheid wat een uitgever van mijn verhaal zou vinden, heb ik bewust ervoor gekozen mijn manuscript niet op te sturen. Het idee van mijn boek uitgeven in eigen beheer spookte al een tijdje door mijn hoofd. Waarom ik hier bewust voor heb gekozen? Dat leg ik je met alle liefde uit.

Even over zelf uitgeven…

Er heerst een bepaald stigma als het op self-publishers aankomt. Je bent onderstaande vooroordelen – die al dan niet terecht zijn – vast wel eens tegen gekomen, zoals:

• Het verhaal/manuscript was niet goed genoeg voor een uitgever
• De kwaliteit van een zelf uitgegeven boek is slecht

Zelf een boek uitgeven is niet makkelijk.

Zelf uitgegeven boeken hebben in de regel een slechte reputatie. Helaas ben ik het daar 9 van de 10 keer mee eens. Als de inhoud van het boek al goed is – wat zelden het geval is – dan is het boekcover ontwerp vaak onaantrekkelijk om te zien. Zelfs áls iemand op beide punten weet te slagen, laat er vaak wel wat te wensen over als het gaat om marketing en promotie, wat zeker geen onbelangrijk onderdeel is van uitgeven! O ja, en heb ik het al gehad over het budget van minimaal €2000,- dat je er toch echt wel in moet steken om het selfpublishen goed te kunnen aanpakken?

Mag het duidelijk zijn: zelf een boek uitgeven is niet makkelijk. Er komt ontzettend veel bij kijken als je het góéd wil doen. Daarom ben ik ook van mening dat zelf uitgeven beter een bewuste keuze van iemand is, en niet een laatste redmiddel omdat je al bij tig uitgevers bent afgewezen. Ja, het zijn de grootste auteurs overkomen (J.K. Rowling, Stephen King), maar soms is er een goede reden waarom je manuscript wordt afgewezen. Wees er in ieder geval van bewust wat de uitdagingen zijn om het zelf te doen én als auteur ook nog een beetje succes te hebben. Want gelezen worden is vaak de droom, toch?

Dat een verhaal of manuscript niet uitgeef-waardig is omdat je bent afgewezen is overigens wat kort door de bocht. Soms schrijft iemand bijvoorbeeld in een (onpopulair) genre, waarbij een uitgever niet weet hoe ze het op de markt moeten brengen of denkt dat het niet winstgevend zal zijn. Een uitgeverij is ten slotte een bedrijf en als bedrijf wil je winst maken. Heel logisch. Dit zou een goede reden kunnen zijn waarom iemand er (uiteindelijk) voor kiest om het boek zelf uit te geven.

Ik ben er van overtuigd dat als je elk aspect van uitgeven goed aanpakt, de kwaliteit niet onder hoeft te doen voor een uitgever. Hoe vaak ik wel niet fouten tegen kom in boeken van grote uitgevers is ook lachwekkend – te bedenken dat die minimaal één ervaren redacteur in dienst hebben. Maar hé, perfectie bestaat niet. Ik ben ook niet perfect, en mijn boek zal ook niet perfect zijn. Dus ik vergeef het ze. Misschien toont het alleen maar aan hoe moeilijk een boek schrijven feitelijk is.

Als je elk aspect van uitgeven goed aanpakt, hoeft de kwaliteit niet onder te doen voor een (grote) uitgever.

Dus… waarom wil ik mijn boek zelf uitgeven?

Voor mij is het de logische keuze. Mijn redenen in het kort:

• Ik heb 8+ jaar ervaring in…
  • Webdesign
  • Grafische vormgeving
  • (Online) marketing
  • Ondernemen
• Niemand zal meer tijd aan de marketing van mijn boek besteden dan ikzelf
• Afgezien van de reputatie, heeft een grote uitgever mij (als debutant!) niets te bieden wat ik zelf niet kan
• Het is een misvatting dat uitgevers de marketing van je boek volledig uit handen nemen en je zelf niets hoeft te doen
• 10% commissie per boek na jaren te hebben gewerkt aan mijn boek? Mijn ondernemersgeest schreeuwt: slechte deal.
• (Creatieve) vrijheid!

Ondanks bovengenoemde redenen heb ik wel serieus overwogen om mijn manuscript uit te laten geven door een van de grotere uitgevers (nee, niet de kleine). Want begrijp me niet verkeerd: ik denk oprecht dat veel schrijvers er baat bij hebben om bij een uitgever te zitten. Dat meen ik echt. Nee, serieus, ik kan niet genoeg benadrukken dat ik ondanks mijn keuze NIET tegen uitgevers ben. In veel gevallen zal ik het iemand zelfs aanraden!

Ik heb overwogen mijn manuscript naar de grote uitgevers te sturen.

Maar juist ómdat ik al jaren een eigen bedrijf run, weet ik precies hoe het bedrijfsleven in elkaar steekt. Er is geen budget voor debutanten. Geen hoge in ieder geval. Natuurlijk zullen ze er tijd en moeite in steken – de uitgever wil ook op je boek verdienen. Op zijn minst de kosten eruit halen. Mocht je toevallig de nieuwe [vul beroemde auteursnaam in] zijn, dan is dat helemaal mooi meegenomen! Maar tot die tijd… ben je toch echt op jezelf aangewezen. Ja, ze zullen een prachtige boekcover voor je laten ontwerpen. Een redacteur door je manuscript laten gaan, die jij een aantal keren moet herschrijven (daar ontkom je sowieso niet aan!). En bezig gaan met de marketing en promotie van je boek. Althans, een deel. De ene uitgever zal wat meer tijd/geld besteden dan de ander. Dat dat verschilt per uitgever is me zeker niet ontgaan. Maar bovenal, ben jij de beste promotie voor je eigen boek en zal niemand meer liefde ervoor hebben dan jijzelf. O, en mocht je toevallig een bestseller in Nederland hebben geschreven, dan is wat jij verdient als schrijver – je weet wel, degene die de meeste tijd erin heeft gestoken? – bar weinig. (Wat gerekend wordt onder een bestseller is trouwens ook een breed begrip hier in Nederland. Lees dit artikel op Hebban.)

Nou ja, oké. Het is algemeen bekend natuurlijk dat (de meeste) schrijvers nooit rijk zullen worden. Dat geeft ook niet. Dat is ook niet míjn doel. Wat ik wel super tof zou vinden is als ik er mijn ‘brood’ mee zou kunnen verdienen! Maar ook dát is een moeizame weg om te bewandelen. Dat je slechts 10% van je boeken overhoudt bij een uitgever helpt dan natuurlijk niet echt mee. Toch begrijp ik ze wel, neem ik het ze niet kwalijk, en zou het zelf ook doen! Anders ben je als uitgever heel snel failliet.

Zucht. Wat een tegenstrijdigheden hè?

Al het technische en economische gebrabbel ter zijde… Ik schrijf omdat het me gelukkig maakt. Niet omdat ik verwacht veel geld te verdienen, of zelfs mijn zinnen erop zet. Geloof me, iedereen verdient aan je boek, behalve jijzelf :’) Dat bekent niet dat ik niet mag dromen toch? Gewoon een simpel bestaan onderhouden door te doen wat me gelukkig maakt… wat een heerlijk idee!

Ik schrijf omdat het me gelukkig maakt.

In de tussentijd geniet ik volop van alle (creatieve) vrijheden die ik heb als selfpubber. Ondanks alles wat ik in dit artikel heb gezegd, ben ik écht ontzettend enthousiast om zelf mijn boek uit te geven. Momenteel heb ik een superleuk ‘team’ samengesteld van kritische proeflezers die door mijn verhaal heen gaan, waar ik ook zo dankbaar voor ben! En het idee dat mensen mijn boek(en) zullen lezen, is een droom op zich.